Fibroidler (leiomyomalar)
Uterusun kas duvarından gelişen, benign, düz kas tümörleridir. En sık görülen pelvik tümörlerdir, genellikle 30 yaşın üzerindeki kadınların yarısı etkilenmektedir. Menopoz öncesi dekatta semptomatik hale gelmektedir. Sebebi bilinmemektedir, ancak risk faktörleri şöyle sıralanabilir:
• Yaş: 30 yaşın altında nadir.
• Irk: Afrika-Caribbean populasyonunda daha sık.
• Parite: nullipar ve az çocuklularda daha fazla.
• Genetik: genellikle aile hikayesi mevcut.
Leiomyomların özellikleri:
• östrojen duyarlıdırlar
• gebelikte hızlı büyürler.
• Küçülme: menopozda ya da anti-gonadotropik hormon tedavisi ile olur.
Uterusta yerleşimleri;
• Subseröz: uterus yüzeyinin dışında, hemen peritonun altında.
• interstisyel (en sık): düz kasla çevrelenmiştir.
• Submüköz: hemen endometriumun aşağısında uzanır.
Makroskopik olarak:
• Yuvarlak, lastik kıvamında, soluk nodüllerdir. Kesit yüzü yuvarlak çizgilenmeler içerir.
• Pseudokapsülleri ile iyi sınırlanmışlardır ve polipoid saplı hal alabilirler.
• Boyutları değişkendir. Büyük çoğunluğu 2-4 cm olmaktadır (fakat çapları < 1 cm olabileceği gibi 20-30 cm’e de ulaşabilmektedir).
• Tipik olarak multiple’dirler
Mikroskopik olarak görünümleri:
• Kollajenöz stromanın arasında yer alan düz kas hücre adalarından oluşur.
• Hücresel atipi gözlenmez, mitoz çok az olarak izlenir.
• Birkaç tane, seyrek olarak rastlanan histolojik olarak değişik tipleri mevcuttur, örneğin miksoid tip.
Klinik özellikler-Leiomyomalar, anormal menstrüel kanama, dismenore ve infertilite ile karşımıza çıkabilirler.
Komplikasyonlar:
• iskemik dejenerasyon: Başta gebelik olmak üzere, uterin fibroidlerde sıklıkla kan akımı gereksinimi artabilir. Saplı tümörler torsiyone olarak venöz infarkta sebebiyet verebilirler. Lezyonlar yumuşak ve tüm alanlarda koyu kırmızı hal almaktadır (dolayısı ile ‘kırmızı dejenerasyon’da denir).
• Gebelik: Gebelik süresince leiomyomalar, spontan düşük, prematüre doğum, doğum eylemini engellemek,… gibi komplikasyonlara neden olabilirler.
• Baskı: Karında büyük kitle etkisi ile, bir takım sorunlara sebep olabilirler, örneğin mesane basısı vb.
Ultrasound ve laparoskopi ile araştırılabilirler.
Tedavi:
• Cerrahi: Gebe kalmak istemeyen aile birey sayısını tamamlamış kadınlar sıklıkla histerektomiye giderler.
• Medikal: Uterin leiomyomalar, büyüklüklerini koruyabilmek için östrojene ihtiyaçları vardır. Dolayısı ile ailesi tamamlanmamış (çocuk doğurma isteği olan) kadınlarda tedavide GnRh agonistleri kullanılarak fibroidlerin küçültülmesi sağlanmalıdır, yani hipoöstrojenizm indüklenmelidir. Myomun cerrahi olarak çıkarılmasından (myomektomi) daha kolay olmaktadır.
Malign Endometrial karsinom
Endometrial adenokarsinom oldukça sık olarak gözlenmektedir. Kadınlarda izlenen tüm kanserlerin yaklaşık olarak %7’sini oluşturmaktadır. Ortalama ortaya çıkış yaşı 56’dır ve %80 olgu postmenopozaldir.
Endometrial karsinomunun birlikte olabileceği durumlar şunlardır:
• Hiperöstrojenik durum: obesite, diabet, geç menopoz, uzun süre karşılanmamış östrojen kullanımı, östrojen sekrete eden tümörler.
• Önceden pelvik radyasyona maruz kalma.iki ana grup mevcuttur-hiperöstrojenik ve hiperöstrojenik olmayan tümörler.