Gebelikte rekombinant dna teknolojisi
Moleküler biyolojide ve genetik mühendislik alanında önemli bir aşama olan bu teknoloji, başka yöntemlerle tanınamayan birçok gene tik hastalığın pre ve postnatal tanısına olanak vermektedir. Teknolojinin esası, restriksiyon en donükleaz’lar adı verilen bir grup dna enzimi aracılığı ile özgül genler içeren dna parçacıklarının elde edilmesidir. Daha sonra bu dna parçaları bakteriofaj, plasmid ve kosmid gibi uygun vektörlerle birleşmekte trekombinasyon) ve uygun bir organizmaya (e. Coli) yerleştirilip, kültürlerde üretilerek koloniler (genin çok sayıda kopyası) elde edilmektedir.
Dna parçacıkları, elektroforez yöntemi ile (in situ hibridizasyon) lokalize edilebilir (blot yöntemi). Dna parçacıkları, boyutlarına göre
Âgar gel elektroforezde ayrılırlar. Özel dna parçacığına komplemanter olan dna yi taşıyan «radyoaktif probe»ler kullanılarak, bu dna parçası otoradyografik yöntemle görünür duruma gelmektedir.
Amnios vs,ıvısı hücrelerinden veya korion vil lus hücrelerinden elde edilen dna parçacıkları, özgül problarla hibridize edilmekle, talasemi ve hemoglobinopatiler kolayca tanmabilmektedir.
Bu yöntemin tıptaki kullanma alanları aşağıda özetlenmiştir.
1— gen yapı ve işlevinin incelenmesi,
1 — popülasyon genetiği, dna polimorfiz
3 — genetik hastalıkların tanınması ve
Kontrolü (preklinik, prenatal tanı, taşıyıcı taraması)
4 — biyosentez (insülin, büyüme hormonu,
İnterferon, somatostatin, immunoglobü
Linler, endorfin ve aşılar) rekombinant dna teknolojisinin ve klon laştırılmış normal genlerin yerleştirilmesi yöntemlerinin geliştirilmesi ile yakın bir gelecekte genetik hastalıkların tedavisi alanına önemli yenilikler getirmesi beklenmektedir.